รำฉุยฉายวันทอง

ความเป็นมา         ฉุยฉายวันทอง อยู่ในการแสดงละคร เรื่อง  "ขุนช้างขุนแผน ตอนพระไวยแตกทัพ   " เนื้อเรื่องกล่าวถึง   ขุนแผนแค้นใจพระไวยผู้เป็นบุตรชาย ที่ไปหลงเสน่ห์นางสร้อยฟ้า  จึงคบคิดกับพลายชุมพลบุตรชายอันเกิดจากนางแก้วกิริยาธิดาเจ้าเมืองสุโขทัย   นัดแนะให้พลายชุมพลปลอมตัวเป็นมอญใหม่ และผูกหุ่นฟางเสกเป็นไพร่พลมอญยกทัพ   เพื่อมาตีกรุงศรีอยุธยา โดยพลายชุมพลยกเข้ามาตั้งค่ายอยู่ ณ ตำบลเดิทบาง  ครั้นพระพันวษาได้ทรงทราบก็ตรัสสั่งให้ขุนแผนกับเจ้าเมืองสุพรรณบุรี  ร่วมกันยกทัพไปปราบปราม ขุนแผนกับเจ้าเมืองสุพรรณบุรี  ร่วมกันยกทัพไปตั้งค่ายรับอยู่ ณ ตำบลนางบวช (ใต้ตำบลเดิมบางลงมา)  แล้วขุนแผนกับพลายชุมพลต่างก็ใช้อุบายติดต่อให้สัญญากัน  พอตกกลางคืนตอนใกล้รุ่ง  พลายชุมพลจึงยกทัพหุ่นเข้าตีค่ายของขุนแผนและเจ้ามืองสุพรรณบุรี  ขุนแผนทำทีขี่ม้าเข้าต่อสู้ตีฝ่าข้าศึก แล้วทำเป็นเพลี้ยงพล้ำให้ข้าศึกจับตัวไปได้  ครั้นกองทัพเจ้าเมืองสุพรรณบุรีเห็นขุนแผนถูกจับไป กองทัพก็แตกพ่าย  กลับมาทูลข่าวแด่พระพันวษา ด้านขุนแผนกับพลายชุมพลก็เคลื่อนกองทัพหุ่นยกล่วง มาตั้งอยู่ ณ ชายป่าในเขตบ้านตาลาน ชานกรุงศรีอยุธยา พระพันวษาออกว่าราชการ  ทรงทราบเรื่องกองทัพมอญใหม่ที่จับตัวขุนแผนไป ทรงกริ้วมากตรัสสั่งให้ไปตาม เจ้าหมื่นไวยวรนารถ หัวหมื่นมหาดเล็ก ลูกชายของขุนแผนมา เมื่อเจ้าหมื่นไวยวรนารถรู้เรื่อง ก็ตกใจ จึงรีบรับอาสาทันที เส้นทางที่กองทัพพระไวยจะผ่านไปนั้น เป็นป่าเปลี่ยว  นางวันทองแม้มีความผิดต้องประหารชีวิตไปตามพระราชโองการของพระพันวษาแล้วแต่ ด้วยความรักอาลัยต่อพระไวยผู้เป็นบุตร เมื่อรู้ว่าพระไวยจะยกกองทัพผ่านมาทางนี้  จึงสำแดงร่างอสุรกายให้ปรากฏ แล้วแปลงร่างเป็นนางงามขับร้องเพลงเล่นชิงช้าคอยทีอยู่ ใต้ต้นไทรใหญ่ เมื่อพระไวยผ่านมาก็ได้ยินเสียงขับร้องของสตรี จึงสั่งให้หยุดกองทัพ  แล้วลงจากม้าเดินไปตามเสียง ก็พบนางงามรุ่นเจริญวัย กำลังเล่นชิงช้าและขับร้องเพลงอยู่  อย่างสบายใจ พระไวยจึงเดินเข้าไปหาและเกี้ยวพาราสี รูปแบบ และลักษณะการแสดง         ฉุยฉายวันทอง เป็นการแสดงความงดงามของหญิงสาว  แต่งตัวสวยเพื่อจะไปหาบุตรชาย แต่บุตรชายกลับมาหลงรักห้ามเท่าไรก็ไม่ฟังนางจึงกลับร่าง เป็นอสุรกายดังเดิม   การรำแบ่งเป็นขั้นตอนต่างๆดังนี้         ขั้นตอนที่ 1 รำสอดสร้อยออกในเพลงรัวแล้วป้องหน้า         ขั้นตอนที่ 2 รำตีบทตามคำร้องฉุยฉาย และแม่ศรี         ขั้นตอนที่ 3 รำเข้าตามทำนองเพลงเร็ว – ลา เครื่องแต่งกาย         ผู้แสดงแต่งกายห่มสไบผ้าตาดทองลายม่วง นุ่งผ้าจีบหน้านางสีม่วง  ตามบทประพันธ์ ศิราภรณ์กระบังหน้า ดนตรี และเพลงที่ใช้ประกอบการแสดง         ใช้วงปี่พาทย์ไม้แข็ง         เพลงที่ใช้บรรเลงประกอบการแสดง ได้แก่เพลงรัว เพลงฉุยฉาย เพลงแม่ศรี  เพลงเร็ว (คุดระนาดเหยียบกรวด) และเพลงลา   ท่ารำดังนีั้            รำฉุยฉายวันทอง ท่ารำที่สวยงามและมาจากวรรณคดีไทย เป็นการรำเดี่ยว      เป็นองการเปิดตัวของนางวันทอง ที่มา http://patdramaa111.srp.ac.th/ra-chuychay-wan-thxng